| به گزارش اهراب نیوز، تحریم ها از دیرباز به عنوان یک گزینه برای تأثیر گذاری بر مذاکرات یا تغییر رفتار یک کشور خارجی یا یک گروه مشخص، بدون نیاز به برخورد نظامی، مورد استفادۀ سیاستگذاران ایالات متحده بوده است. ایالات متحده طی دو قرن گذشته ده ها بار از تحریم ها سود جسته و به بهبود بخشیدن نحوۀ به کار بردن آنها ادامه داده است.هدف از برقراری تحریم ها ایجاد هزینه برای دولت ها، یا افرادی و نهادهایی است که به اقدامات مغایر با سیاست خارجی ایالات متحده، از جمله نقض حقوق بشر یا اشاعۀ سلاح های کشتار جمعی، مبادرت می ورزند. ایالات متحده از تحریم ها به منظور ایجاد انگیزه برای دیگر کشورها با هدف واداشتن آنها به پیروی از قطعنامه های سازمان ملل متحد نیز استفاده کرده است.درک این نکته شایان اهمیت است که تحریم ها تنها تاکتیک هایی هستند که در چارچوب یک راهبرد وسیع تر به منظور تغییر اقدامات یک دولت به شمار می روند. آنها را به خودی خود نمی توان به عنوان یک راهبرد محسوب کرد. ایالات متحده همچنین از فشار دیپلماتیک، نهادهای چند ملیتی و دیگر تدابیر به منظور تغییر رفتار یک کشور مورد نظر سود می جوید. تحریم ها به ویژه هنگامی که با مشارکت جامعۀ بین المللی به کار بسته شوند ابزارهای نیرومندی هستند .برنامه اقدام مشترک که در پاییز سال ۱۳۹۲ در میان نگاههای بسیار طرفین به آینده پیش رو در ژنو به امضای محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و کاترین اشتون مسول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و البته با تایید جان کری وزیر امور خارجه امریکا به امضا رسید. امید ها را به توافق بزرگ بر انگیخت.در این موارد پیدا و پنهان اختلافات گسترده طرفین شاید محوری ترین و اصلی ترین راهبرد مد نظر جمهوری اسلامی حفظ وسعت و تراز توان غنی سازی ایران و بر داشتن تحریم ها اعمال شده علیه ایران در این مذاکرات بوده است . از فردای توافق موقت ژنو و در پس جلسات مکرر پیدا و پنهان کارشناسان و مقامات و نمایندگان طرفین "وعده برداشتن تحریم ها" در این مذاکرات یکی از دو خواسته اصلی ایران بوده است .این پژوهش در صدد است تا در فارغ از هیاهو های بوجود آمده ناشی از موضوع توافق به یکی از اصلی ترین مسائل چالش بر انگیز یعنی موضوع تحریم ها و انواع مختلف آن و هم چنین امکان لغو یا تعلیق و مقام یا نهاد دارای صلاحیت باری این امر بپردازد۱- کنگرهاز اصلی ترین نقش آفرینان تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است که مهم ترین بخش تحریم ها و مهم ترین و اثر گزار ترین تحریم هایی که در جدول زیر خواهد آمد مربوط به عملکرد کنگره در رابطه با ایران است . کنگره آمریکا که متشکل از مجلسین سنا و نمایندگی آن کشور می باشد مهم ترین نقش را در موضوع تحریم های گسترده در طول سالیان گذشته ایفا نموده است در تمامی قوانین مصوب کنگره حوزه های مختلف تحریم (مالی،تسلیحاتی، سرمایه گزاری،و...) هدف قرار داده است. از این رو سخت ترین بخش مربوط موضوع تحریم های ایران قوانین مصوب کنگره می باشد که برای برداشتن آنها در اکثر مواقع نیازمند قانون گزاری مجدد کنگره می باشد . هرچند در معدود از موارد رییس جمهور می تواند راسا اقدام نماید. مصوبات کنگره ایالات متحدهتحریم بخش هدف امکان تعلیق تحریم امکان تعلیق تحریم تخصیص بودجه برای عملیات خارجیForeign OperationsAppropriations ۷۰۴۱ (c) فراورده های نفتی پالایش شده به هیچ وجه در اختیار کنگره۷۰۷۰(b)(۱) کمک های هسته ای روسیه به ایران در اختیار رئیس جمهور در اختیار کنگره تحریم‌های عراق مصوب ۱۹۹۰Iraq SanctionsAct of ۱۹۹۰ ۵۸۶G تکنولوژی هسته ای لغو در اختیار کنگره منع گسترش تسلیحات ایران-عراق مصوب ۱۹۹۲Iran-Iraq arms non-proliferation Act of ۱۹۹۲ ۱۶۰۳ تسلیحات و تکنولوژی هسته ای لغو(۱۲ تا ۶ ماه) در اختیار کنگره ۱۶۰۴ تکنولوژیWMD لغو(۱۲ تا ۶ ماه) در اختیار کنگره ۱۶۰۵ تکنولوژیWMD لغو(۱۲ تا ۶ ماه) در اختیار کنگره تحریم‌های ایران مصوب ۱۹۹۶Iraq Sanctions ۵(a) بخش های مربوط به نفت و پتروشیمی لغو(۱۲ تا ۶ ماه) در اختیار کنگره ۵(b)(۱) تکنولوژیWMD لغو(۱۲ تا ۶ ماه) در اختیار کنگره ۵(b)(۲) استخراج، تولید و حمل و نقل اورانیوم لغو(۱۲ تا ۶ ماه) در اختیار کنگره گسترش انرژی هسته‌ای ایرانمصوبۀ پیشگیرانه ۲۰۰۲Iran Nuclear Proliferation Prevention Act of ۱۳۴۳(b) کمکهایIAEA در بخش تکنولوژی هسته ای به هیچ وجه، اما در صورت صلاحدید وزیر امور خارجه تشخیص می‌دهد در اختیار کنگره قانون تحریم های جامع ایران، پاسخگویی، و کاهش سرمایه گذاری ۲۰۱۰CIADAComprehensive Iran Sanctions, Accountability, and Divestment Act of ۲۰۱۰ ۱۰۴(c)(۲) فعالیت ها و مذاکرات مالی لغو با تایید رئیس جمهور ۱۰۴(c)(۴) صنعت ملی نفت ایران و شرکت های نفت کش لغو با تایید رئیس جمهور۱۰۸ اجرای تحریم های سازمان ملل با تشخیص رئیس جمهور با تایید رئیس جمهور ۳۰۳ تکنولوژیWMD لغو(۱۲ ماه) با تایید رئیس جمهور اعطای اختیار دفاع ملی مصوب ۲۰۱۲National Defense Authorization Act of ۲۰۱۲ ۱۲۴۵(b) پول شویی لغو(۴ تا ۶ ماه) با تایید رئیس جمهور ۱۲۴۵(d)(۱) معاملات و مذاکرات مالی لغو(۴ تا ۶ ماه) با تایید رئیس جمهور ۱۲۴۵(d)(۳) صادرات نفت لغو(۴ تا ۶ ماه) با تایید رئیس جمهور کاهش تهدید ایران و حقوق بشر در سوریه مصوب ۲۰۱۲Iran Threat Reduction and Syrian Human Rights Act of ۲۰۱۲ ۲۱۱ بیمه کشتی رانی و حمل و نقل دریایی برای تکنولوژی‌های دومنظوره لغو با تایید رئیس جمهور ۲۱۲ بیمه نفت کش ها ( حمل و نقل دریایی نفت ) لغو با تایید رئیس جمهور۲۱۳ بدهی های دولتی ایران لغو با تایید رئیس جمهور ۲۱۷ بانک مرکز ایران بسته به نظر رئیس جمهور با تایید رئیس جمهور ۲۱۸ معاملات و مذاکرات مالی لغو با تایید رئیس جمهور ۲۲۰ اطلاع رسانی بازرگانی و تجاری بسته به نظر رئیس جمهور با تایید رئیس جمهور ۲۲۱(۱) مقامات رسمی که درگیر برنامه هسته ای ایران هستند لغو با تایید رئیس جمهور۳۰۲ معاملات و مذاکرات مالی لغو با تایید رئیس جمهور ۳۰۳ موسسات مستقلی که تحت تحریم های سازمان ملل هستند لغو با صلاحدید رئیس جمهور۵۰۱ بخش آموزش در زمینه ها و علوم خاص به هیچ وجه با تایید رئیس جمهور۵۰۴ بازگرداندن درآمد های نفتی به صلاح دید رئیس جمهور در اختیار کنگره آزادی ایران و ضد گسترش مصوب ۲۰۱۲Iran Freedom and Counter-Proliferation Act of ۲۰۱۲ ۱۲۴۴ (c)(۲)(A) بخشهای کشتی رانی و کشتی سازی لغو(۶ ماه ) در اختیار کنگره۱۲۴۴ (c)(۲)(B) بخش بنادر لغو(۶ ماه ) در اختیار کنگره ۱۲۴۴ (c)(۲)(C) داد و ستدهای مالی لغو(۶ ماه ) در اختیار کنگره ۱۲۴۴ (d)(۱)(A) بخشهای انرژی و کشتیرانی لغو(۶ ماه ) در اختیار کنگره۱۲۴۵ (a)(۱) فلزات گرانبها و نیمه پرداخته شده لغو(۶ ماه ) در اختیار کنگره۱۲۴۶ (a)(۱) خدمات بیمه‌ای لغو(۶ ماه ) در اختیار کنگره۱۲۴۷ (a) داد و ستدهای مالی لغو(۶ ماه ) در اختیار کنگره ۲- دستورالعمل‌های اجرایی صادر از سوی رییس جمهور آمریکاریاست جمهوری آمریکا با تکیه بر قدرت منشا شده از قانون اساسی آمریکا و در راستایی تامین منافع ملی آمریکا و امنیت کملی آن کشور می تواند راسا و یا در امتداد قانون گزاری کنگره دستور العمل های اجرایی را صادر نماید. از این رو در موضوع تحریم ایران روسای مختلف جمهوری آمریکا دستور العمل های قانونی را برای اجرا و تشدید تحریم علیه ایران امضا نموده اند این بخش از تحریم ها برای تعلیق یا برداشتن عموما نیازمند فرامین اجرایی جدیدی از سوی رییس جمهور آمریکا می باشد. جدول زیر نشان دهنده مجموعه اقدامات و سیاست های آمریکا در طول سالیان گذشته در قالب فرامین اجرایی ریاست جمهوری امریکا در موضوع تحریم در رابطه با ایران بوده است.تحریم هدف الزامات تعلیق تحریم‌ها الزامات حذف تحریم‌ها E.O. ۱۲۹۳۸ کمکهای خارجی اعتبارات و تسلیحات در اختیار رئیس جمهور در اختیار رئیس جمهور E.O. ۱۲۹۵۷ بخش نفت خام در اختیار رئیس جمهور اقدام کنگره E.O. ۱۲۹۵۹ بخش نفت خام در اختیار رئیس جمهور در اختیار رئیس جمهور E.O. ۱۳۳۸۲ بلوکه کردن دارایی‌ها در اختیار رئیس جمهور در اختیار رئیس جمهور E.O. ۱۳۵۷۴ مساعدت ها ( وام ) و مبادلات بازرگانی به صلاح دید رئیس جمهور در اختیار کنگره E.O. ۱۳۵۹۰ بخش های انرژی و پتروشیمی به صلاح دید رئیس جمهور در اختیار کنگره E.O. ۱۳۵۹۹ دارایی های بلوکه شده ، بانک مرکزی به صلاح دید رئیس جمهور در اختیار رئیس جمهور E.O. ۱۳۶۲۲ مبادلات و مذاکرات مالی به صلاح دید رئیس جمهور به صلاح دید رئیس جمهور E.O. ۱۳۶۲۸ مبادلات و مذاکرات بازرگانی، دارایی های بلوکه شده و تسلیحات به صلاح دید رئیس جمهور به صلاح دید رئیس جمهور E.O. ۱۳۶۴۵ ارز ایران، مبادلات و مذاکرات مالی به صلاح دید رئیس جمهور به صلاح دید رئیس جمهور ۳- اقدامات تحریمی اتحادیه اروپاتحریم هدف الزامات تعلیق تحریم ها الزامات حذف تحریم ها Council Common Position۲۰۰۷/۱۴۰/CFSP, Councilمصوبۀ ۴۲۳/۲۰۰۷ تسلیحات، مبادلات بازرگانی و بلوکه کردن دارایی‌ها تصمیم متفق‌الرای شورای اتحادیه اروپا تصمیم متفق‌الرای شورای اتحادیه اروپاCouncil Decision۲۰۱۰/۴۱۳/CFSP, Councilمصوبۀ ۹۶۱/۲۰۱۰ تسلیحات،تکنولوژی های دو منظوره،انسداد دارایی‌ها و مبادلات و مذاکرات بازرگانی، تجارت، حمل و نقل، انرژی و بخش های بیمه ای، آموزش در زمینه های حساس تصمیم متفق‌الرای شورای اتحادیه اروپا تصمیم متفق‌الرای شورای اتحادیه اروپاCouncil Decision۲۰۱۲/۳۵/CFSP, Councilمصوبۀ ۲۶۷/۲۰۱۲ تسلیحات، مبادلات بازرگانی، انسداد دارایی ها ، فلزات خام یا نیمه فراوری شده، صادرات نفت و گاز خام، انرژی، بیمه، صنایع کشتی سازی و بخشهای مربوط به حمل و نقل تصمیم متفق‌الرای شورای اتحادیه اروپا تصمیم متفق‌الرای شورای اتحادیه اروپااتحادیه اروپا تشکل سیاسی و اقتصادی متشکل از ۲۸ کشور در قاره اروپا است که با نام اختصاری EU خوانده می‌شود. این اتحادیه در اصل گسترش یافته جامعه اقتصادی اروپا است که در سال ۱۹۵۷ با همکاری ۶ کشور اروپایی تشکیل شد. از آن زمان به بعد اتحادیه به سرعت گسترش یافت. اعضای بیشتری پیدا کرد و حیطه کارش وسیع‌تر شد. این اتحادیه همزمان با اوج گرفتن موضوع هسته ای ایران و از شروع مذاکرات هسته ای ، اتحادیه اروپا همواره یکی از طرف های درگیر در این موضوع بوده است. هرچند اتحادیه اروپا در بردارنده هویت مستقل سیاسی از آمریکا است . اما در موضوع هسته ای ایران همراهی حداکثری را با ایران داشته است. این همراهی و هم موضعی در قالب تحریم های اتحادیه اروپا نیز ادامه یافت و اتحادیه اروپا برای همراه نشان دادن خود در موضوع تحریم ها با تصویب سه مصوبه در نهاد های قانون گزاری خود باعث سنگین تر شدن بار تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران شد . جدول زیر مجموعه اقدامات اتحادیه اروپا را در موضوع تحریم و چگونگی لغو یا تعلیق تحریم های تصویب شده را نشان می دهد.۴- تحریم‌های سازمان مللسازمان ملل متحده و رکن صلاحیت دار آن برای تامین امنیت جهانی یعنی شورای امنیت در موضوع تحریم های اعمال شده در پرونده هسته ای ایران ، همانند سه اضلاع دیگر مربع تحریم ها به نقش آفرینی موثری روی آورد. از این رو شورای امنیت سازمان ملل با اعمال تحریم ها خود در قالب قطعنامه های های چهارگانه به ایفای نقش پرداخته است سازمان ملل در موضوع تحریم به دو روش زیر اقدام نموده است.الف تحریم‌های تجاری: تحریم‌های تجاری واردات به کشور تحت تحریم و صادرات از آن کشور را محدود می‌کند. این محدودیت ممکن است جامع باشد مانند تحریم عراق یا می‌تواند گزینشی باشد که فقط برخی از کالاهای خاص را محدود می‌کند. تحریم‌های جامع در آگوست و سپتامبر ۱۹۹۰ علیه عراق برای اجبار آن کشور به عقب‌نشینی از کویت اعمال شدند. همچنین در آوریل ۱۹۹۲ بار دیگر تحریم جامع علیه آن کشور برای اجرای قطعنامه ۶۸۷ شورای امنیت متعاقب عملیات طوفان صحرا اعمال گردید. تحریم‌های همه‌جانبه همچنین علیه یوگسلاوی (۱۹۹۶-۱۹۹۱) و صربستان و مونته نگرو (۱۹۹۶-۱۹۹۲) و هائیتی (۱۹۹۳) اعمال شدند.ب تحریم‌های مالی: تحریم‌های مالی رابطه نزدیکی با تحریم‌های اقتصادی دارند؛ ولی تمرکز آنها بر ممنوعیت جریان پول و منابع مالی به درون یا از کشور تحریم‌شده قرار دارد. تحریم‌های مالی همچنان که در فرآیند اینترلاکن مورد بررسی قرار گرفت می‌تواند شامل مسدود کردن دارایی‌های دولت، محدود کردن دسترسی به بازارهای مالی و محدودیت وام و اعتبار، محدود کردن تبادل مالی بین‌المللی و محدودیت فروش و تجارت در خارج از کشور باشد. تحریم‌های مالی بخشی از تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه کشورهای هدف می‌باشند.۲قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل تحریم هدف الزامات تعلیق تحریم ها الزامات حذف تحریم ها قطعنامه ۱۷۳۷ تکنولوژی های دو منظوره،انسداد دارایی ها، آموزش در زمینه های حساس بنابر تصمیم شورای امنیت سازمان ملل بنابر تصمیم شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ۱۷۴۷ تکنولوژی های دو منظوره ، انسداد دارایی ها، تسلیحات بنابر تصمیم شورای امنیت سازمان ملل بنابر تصمیم شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ۱۸۰۳ تکنولوژی‌های دوگانه، انسداد دارایی ها بنابر تصمیم شورای امنیت سازمان ملل بنابر تصمیم شورای امنیت سازمان ملل قعطنامه ۱۹۲۹ تکنولوژی های دو منظوره، مبادلات و مذاکرات بازرگانی، انسداد دارایی ها، تسلیحات بنابر تصمیم شورای امنیت سازمان ملل بنابر تصمیم شورای امنیت سازمان مللبنابراین فارغ از نتیجه گفتگوهای سخت و فشرده و نفس گیری که اکنون در جریان است نوشتار حاضر کوشیده است تا در تبیین یکی از جنبه های سخت موضوع (تحریم ها) گامی به جلو برداشته باشد. تنوع موضوع تحریم ها، چند گانه بودن منشا قانون گزاری ، تکرار حوزه ها و نهاد های ایرانی تحریم شده در قوانین مختلف، و مهم تر از همه نقش آفرینی نهاد های سیاسی چون کنگره ، شورای امنیت، اتحادیه اروپا باعث شده است تا تحریم ها و بحث بر سر برداشتن آن به یکی از غامض ترین مباحث درگیر در موضوع پرونده هسته ای ایران گردد. پیچیدگی این موضوع تا آن اندازه است که می تواند به نتیجه نرسیدن یا رسیدن مذاکرات را منوط به چگونگی حل و فصل موضوع تحریم ها دانست.منابع۲۰۱۴Danny Vinik/Strategic Moves: Using Smart Sanctions in the ۲۱st Century -۱۲- محسن عمادی فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و ششم، شماره ۱، بهار ۱۳۹۱-۳Easing US and EU Sanctions on Ira/n Kenneth Katzman. Atlantic Council of the United State-۴The US and Iran: Sanctions, Energy, Arms Control, and Regime Change /Anthony H.Cordesman, Chloe Coughlin-Schulte, and Bryan Gold. Center for Strategic and International Studies-۵Conditional Sanctions and Repeal Authority: A Mechanism for Legislative-Executive Cooperation on Negotiations with IranCharles Wald, Charles Robb, and Blaise Misztal. Bipartisan Policy Center-۶Spider Web: The Making and Unmaking of Iran Sanctions/International Crisis Group-۷Iran Sanctions/Kenneth Katzman. Congressional Research Service۸- همچنین بنگریدhttp://www.treasury.gov/resource-center/sanctions/Programs/Pages/iran.aspxحسین روزبه دانشجوی دکتری روابط بین المللمنبع:دانا |  |
↧
چه کسانی صلاحیت لغو تحریم‌های ایران را دارند؟ +جدول
↧