سومین مجلد از مجموعه اقلیم آفتاب با موضوع معرفی آذربایجان در تمدن ایران و جهان اسلام با موضوع بررسی این منطقه از ایران در دوران پیش از اسلام به قلم علیاکبر ولایتی منتشر شد. مهر: ولایتی در این کتاب با بهرهگیری از آثار پژوهشگران و تاریخ نگاران ایرانی به بازشناسی سهم این منطقه در شکلگیری و تداوم فرهنگ و تمدن ایران اسلامی داشته است. ویژگیهای جغرافیایی، رویدادهای تاریخی و خصائص فرهنگی از مهمترین بخشهایی است که در این کتاب مورد توجه نویسنده قرار گرفته است. ولایتی این کتاب را با زمینشناسی و دیرینهشناسی منطقه آذربایجان و معرفی نخستین ساکنان آن آغاز کرده و در ادامه به موضوع حضور اقوام، ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی در این منطقه پرداخته است. شهرهای کهن آذربایجان و عوارض شاخص طبیعی در این منطقه در کنار اختصاص فصلی مشخص به معرفی زبان آذری، دین آذربایجانیها از دیگر مطالب مهم این بخش از این کتاب است. معرفی اقتصاد آذربایجان در دوران باستان و آثار تاریخی و باستانی این منطقه نیز دیگر عناوین این کتاب را تشکیل میدهد. ولایتی در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب مینویسد: کهن بوم ایران سرگذشتی پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته که کمتر مملکتی مشابه آن را تجربه کرده است. همین گذشته و تاریخ طولانی، انباشت تجربه تاریخی ملت ایران را موجب شده که در نتیجه آن، فرهنگ و تمدن ایرانی غنایی در خور توجه یافته است. اما باید توجه داشت که در شکلگیری این فرهنگ و تمدن پربار، مردمان هر بخش از سرزمین بیکران ایران به تناسب موقعیتهای جغرافیایی و فرهنگی و مردمشناسی سهمی داشته و نقشی ایفا کردهاند. بازشناسی این موضوع و کاوش دقیق در دقایق آن نیازمند طرحی جامعنگر و جزئینگر است. کتاب آذربایجان را موسسه انتشارات امیرکبیر در قالب جیبی در ۱۷۶ صفحه و با قیمت ۳۲۰۰ تومان منتشر کرده است.