این روزها تنها شهرداری تهران نیست که آوازهای بينالمللي پیدا کرده است؛ مدیریت شهری پایتخت تنها آغاز کننده راه و سرمشق شهردارانی است که ميخواهند با دیپلماسی شهری،فرصتهاي سرمايهگذاري و توسعه پایدار را برای شهرشان به ارمغان بیاورند.تهران امروز: در این میان تبریز که از آن به عنوان شهر اولینها یاد ميشود گوی سبقت را از دیگر کلانشهرها ربوده و پا به پای تهران در حوزه دیپلماسی شهری گام بر داشته و راههاي توسعه را با چنان سرعتی پیموده که مجله الکترونیکی سازمان ملل از این شهر به عنوان توسعه یافتهترین و زیباترین شهر ایران نام برده است. شهرداری تبریز با هدف ایجاد و بهبود روابط دو چندان با مقامات و مردم کشورهای مختلف برنامههاي زیادی را تدارک دیده است. ملاقات شهردار تبریز با سفرا، دیدار با مقامات سازمانهاي بينالمللي از جمله «سران متروپلیس» و «سازمان شهر های متحد و حكومتهاي محلی» از اهم این برنامه هاست.از سویی تبریز از قافله روابط خواهر خواندگی که با هدف ایجاد روابط بیشتر بین شهرها بسته ميشود، عقب نمانده است و با ۷ شهر جهان رابطه خواهرشهری دارد. استانبول، باکو، غازان، خجند، غزه، وین و مگلیف خواهرخوانده های تبریز به شمار ميروند. ايجاد رابطه دوستي و جلب سرمايهگذاري خارجي تبریز از جمله کلانشهرهای کشورمان است که در تلاش برای نقش آفرینی در عرصه دیپلماسی شهری موفق شده برای خود جایگاهی قابل توجه دست و پا کند و نه فقط در دیدگان کشورهای منطقه که در بین جهانیان مطرح باشد. معاون طرح و برنامه ریزی شهردار تبریز در این باره ميگويد: شهرداریها به عنوان سازمانهاي غير دولتي فارغ از نگرشهاي سياسي ميتوانند به تعامل و همكاريهاي سازماني خود در سطح بينالملل اقدام کنند تا شهروندان از منافع این دیپلماسی بهره مند شوند. دکتر «مهدی سلیمان پور» ادامه ميدهد: عضویت در سازمانها و مجامع بينالمللي، انعقاد تفاهم نامههای همکاری مشترک با کلانشهر های دیگر دنیا، انعقاد توافقنامه خواهر خواندگي با شهرهای گوناگون، برگزاري هفتههاي فرهنگي در كشورهاي مختلف و ديدار و ملاقاتهاي دو یا چندجانبه با مقامات و هياتهاي خارجي از جمله اقداماتی است که شهرداریها در تحقق دیپلماسی شهری انجام می دهند. وی با بیان اینکه همه موارد مزبور در دستور کار شهرداری تبریز بوده است، ميافزايد: هدف نهایی از روابط بينالملل شهرداری تبريز ايجاد رابطه دوستي و تعامل دو جانبه و جلب سرمايهگذاري خارجي در سطح بينالمللي است. ظرفيتهاي تبریز «سید احمد نعمتی» مسئول نمایندگی شمال غرب وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که تبریز چه قابليتهايي برای تبدیل شدن به شهری دیپلماتیک را دارد، ميگويد: «تبریز قابلیتهای فراوانی دارد که هر کدام از این قابلیتها ميتواند بستری برای تبدیل شدن این کلانشهر به یک شهر پررفت و آمد دیپلماتها و فعال در عرصه دیپلماسی باشد. تجربه چند مدت اخیر حضورم در تبریز نشان ميدهد که این کلانشهر ظرفیت فوقالعادهای در حوزه بازرگانی، صنعت و تجارت دارد. ایران از قدیم همواره پل ارتباطی بین شرق و غرب بوده است، در این باره ميتوان گفت محل این پل در استان آذربایجان شرقی و کلانشهر تبریز است که مسیر ترانزیت جادهای با اروپا و مسیر ریلی خط آهن با بلوک شرق در زمان حیات این بلوک از جلفا گواه این ادعاست. استان آذربایجان شرقی پس از فروپاشی شوروی و تشکیل کشورهای مشترک المنافع به خوبی نیازمندی کشورهای نوبنیاد را در زمینههای مختلف تامین کرد و همین عامل نقطه عطفی در توسعه ارتباطات بينالمللي تبریز شد.» وی ادامه ميدهد: «قابليتهاي گردشگری این کلانشهر هم نباید مورد بیتوجهی قرار بگیرد. سفیر ایتالیا در بازدید اخیری که از تبریز و آذربایجان شرقی داشت از آذربایجان به عنوان یک منطقه با جاذبه های فراوان توریستی یاد کرد و گفت با شناختی که از جهانگردان ایتالیایی دارد، گردشگران این کشور در صورت کسب اطلاع از وجود این همه جاذبه منحصربهفرد، تبریز را برای گشت و گذار انتخاب خواهند کرد ولی جاذبههای گردشگری منطقه آنطور که باید، شناخته شده نیست؛ فقط اصفهان و شیراز را می شناسند.» به گفته نعمتی،برگزاری و یا میزبانی بسیاری از کنفرانسها، نشستها و همایش های بينالمللي در تبریز ميتواند تسریع کننده تبدیل این کلانشهر به قطب دیپلماسی ایران باشد. نقش گردشگری در دیپلماسی شهری «تراب محمدی» رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با بیان اینکه سازمان متبوعش آماده است با همه دستگاهها و ارگانهای اداری از جمله شهرداری تبریز برای توسعه همکاریهای بينالمللي همکاری لازم را داشته باشد تصریح می کند: «به صورت عمومی نباید از تلاش مدیریت ارشد استان در توسعه مراودات بينالمللي آذربایجان شرقی غافل شد؛ به نظر ميرسد تلاش دیگر دستگاهها مانند شهرداری در عرصه دیپلماسی با مدیریت واحد به نتیجه رسیده است.اگر بخواهیم عملکرد شهرداری در حوزه بينالملل را مورد ارزیابی قرار دهیم، نمره خوبی به این مجموعه تعلق خواهد گرفت ولی با توجه به امکانات وسیعی که در اختیار این نهاد مردمی است این انتظار که شهرداری تبریز ميتواند فعالتر از گذشته باشد نیز انتظاری بیهوده نخواهد بود. در خصوص خواهرخواندگی هم حرکتهای بسیار خوبی صورت گرفته که ميتواند به توسعه صنعت گردشگری هم کمک کند.» وی با بیان اینکه اگر قرار باشد شهری و یا استانی در عرصه بينالملل همه نگاهها را به خود معطوف کند این، میراث فرهنگی و گردشگری است که ایفاگر نقش نخست است ميافزايد: «شما ملاحظه کنید، بر همین اساس است که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در ۹۰درصد از مجموع مراودات بينالمللي استان به طور مستقیم و غیرمستقیم حضور داشته است. شاید این موضوع را از زاویه دیگری نیز بتوان تبیین کرد؛ اینکه در حال حاضر صنعت گردشگری از حیث درآمدزایی و ارزآوری در زمره دو یا سه صنعت اول دنیاست.» محمدی یاد آور ميشود: «البته سازمان میراث فرهنگی بهطور جداگانه هم فعالیتهایی در عرصه بينالملل داشته که باید مورد توجه قرار گیرد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید طی سالهای گذشته سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی با مساعدت سازمان مرکزی، تفاهمنامههاي همکاری مشترک با کشورهای مالزی، ارمنستان، عراق و امارات منعقد و مبادله کرده است. همچنین با احساس مسئولیت سازمان میراث فرهنگی استان بود که روادید اتباع جمهوری آذربایجان برای سفر به کشورمان لغو شد.علاوه بر فعاليتهايي که ذکر شد سازمان میراث فرهنگی استان اقدام به برگزاری نمایشگاه معرفی صنایع دستی آذربایجان شرقی در کشورهای چین، روسیه و ایتالیا کرده است.» کلانشهر تبریز در سالهاي اخیر به علت تلاش های انجام شده همواره در کانون توجه بينالمللي قرار گرفته است. این امر ناشی از ظرفیت بسیار بالای این شهر در جذب سرمايههاي خارجی و تضمین امنیت آن است. برگزاری موفق همایش بينالمللي سرمايهگذاري خارجی در چندین دوره، میزبانی همایش بازرگانان جاده ابریشم، برگزاری نمایشگاههای بينالمللي عرضه کالا و خدمات شرکتهای خارجی در کنار شركتهاي داخلی، تاسیس شهرک سرمايهگذاري خارجی، جاذبههای طبیعی و تاریخی و در بسیاری موارد قرابتهای فرهنگی و زبانی، همگی با هم افزایی سازندهای شهر تبریز را در روند تبدیل شدن به «شهر جهانی» یاری کرده است. شهرداری کلانشهر تبریز نیز از این قاعده مستثنا نیست و با اتخاذ دیپلماسی فعال شهری، به ساختار «جهان شهری» نزدیکتر شده و به عنوان پیشقراول تامین زیرساختها و جذب مشارکتهای بينالمللي عملکرد قابل تقدیری داشته است.